είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Κοτυωρίτη εκ πατρός και θαμμένου στον Πλαταμώνα μείζονος στοχαστή
του Αντώνη Κάλφα
Τον Κωστή Μοσκώφ διαβάζαμε πολύ μεταπολιτευτικά—κι ας διαφωνούσαμε για την πολιτική του ένταξη. Ιδιαιτέρως χαιρόμουν τα κείμενά του στα οποία φρόντιζε να τονίζει την ιθαγένεια, την ταυτότητα του τόπου στον οποίο ζούσε και έγραφε. Έτσι λοιπόν ο Πλαταμώνας, που επανερχόταν συχνά ως τοπόσημο των γραπτών του, αποκτούσε στα μάτια μου και μια πνευματικότερη διάσταση: δεν ήταν δηλαδή απλώς ταυτισμένος με την παραδοσιακή τουριστική βιομηχανία της περιοχής.
Τέλη της δεκαετίας του 1980 τον γνώρισα στην ταβέρνα-κρεοπωλείο του Μακροβασίλη, στο Κάστρο, σε μια πολιτικοπνευματική παρέα μαζί με τον δημοσιογράφο Γιώργο Βότση και τον πρόωρα χαμένο ζωγράφο Δημήτρη Κακουλίδη, πατέρα του καλού συνομίληκου ποιητή Γιώργου Κακουλίδη. Πραεία μορφή, που θα έλεγε και ο Παπαδιαμάντης, προσηνής, όχι ξερόλας, ανοιχτός στον συνομιλητή του, άκουγε με προσοχή και σοβαρότητα τους συνομιλητές του.
Θα άξιζε η τοπική αυτοδιοίκηση και όσοι πνευματικοί παράγοντες του τόπου τείνουν ευήκοον ους στην πολιτισμική προσφορά, να οργανωθεί μία εκδήλωση στην οποία θα αναλυθεί το πολύπτυχο έργο του. Μνήμης χάριν, παραθέτω αυτούσιο ένα κείμενό μου παλαιότερο, του 2010, με τίτλο «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να τιμήσει -έστω και μετά θάνατον- τον Κωστή Μοσκώφ για το πνευματικό και εθνικό του έργο».
«Η απουσία ολοκληρωμένης πολιτιστικής και πολιτικής αντίληψης στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης (Νομαρχία και Δήμο Κατερίνης κατ’ εξοχήν) οδήγησε στο γεγονός της μη αξιοποίησης της πνευματικής κληρονομιάς του τόπου. Μιας πνευματικής κληρονομιάς ωστόσο που, όπως εμείς την αντιλαμβανόμαστε, δεν έχει σχέση με τα εφήμερα και μικροκομματικού χαρακτήρα φολκλορικά υποπροϊόντα που παράγονται και κατόπιν λησμονούνται. Αντίθετα, η πραγματική πολιτιστική παράδοση λαμβάνει υπόψη της μακρόπνοο όραμα, ουσιαστική συνεισφορά, δόκιμο και πρωτότυπο λόγο, προσωπική στάση ζωής και αληθινή συμμετοχή στα κοινά. Τέτοιος εκφραστής ενός γνήσιου, ιθαγενούς και ταυτόχρονα οικουμενικού πολιτισμού ήταν ο Κωστής Μοσκώφ. Λόγιος και λαϊκός συνάμα, αμετανόητα αριστερός, προσηνής και εμμένων στο μανικό του έρωτα για τον Άλλον, εντός και εκτός συνόρων αταλάντευτος διεκδικητής του ωραίου. Γιαυτό και δεν ταίριαζε στα αμήχανα καλούπια των ξύλινων ιδεολογιών τόσο του λαϊκισμού όσο και της θρησκόληπτης μερίδας της Εκκλησίας. Από την άλλη μια αληθινά τιμητική εκδήλωση για το έργο του Μοσκώφ που οφείλει να πραγματοποιήσει η τοπική κοινωνία θα κέρδιζε από τη μελέτη και αναφορά στο πλούσιο και πολύπτυχο έργο του: ιστορική μελέτη (πόσοι γνωρίζουν ότι ο Μοσκώφ ήταν από τους πρώτους που μελέτησαν τους μισθούς κατά τον 19ο αιώνα), δοκίμιο (Η Πράξη και η Σιωπή, Λαϊκισμός και Πρωτοπορία), λογοτεχνική κριτική (για τον κοινωνικό χαρακτήρα της ποίησης της Θεσσαλονίκης), ποίηση, μετάφραση (τελευταίο του έργο η αυτοβιογραφική συνέντευξή του που εκδόθηκε σε βιβλίο από τις εκδόσεις Ιανός της Θεσσαλονίκης). Ήδη, πολίτες και παράγοντες με πολιτισμική παράδοση, τιμούν το έργο αυτού του πνευματικού ανθρώπου που χάθηκε πρόωρα. Για παράδειγμα, ο Δήμος Βέρροιας σε πρόσφατη συνεδρίασή του αποφάσισε να δώσει το όνομά του Μοσκώφ σε οδό της πόλης της Βέρροιας».
