Μία είδηση από προεκλογική διαδήλωση βενιζελικών του 1920 (εφ. Μακεδονία, 25.10.1920, σ. 1.) :
του Αντώνη Κάλφα
Από πολιτική εκδήλωση του κόμματος των Φιλελευθέρων στην πόλη, ο ανταποκριτής της εφημερίδας στην Κατερίνη ΞΙΦΙΑΣ (πρόκειται για τον κατοπινό διαβόητο συνεργάτη των Γερμανών και δοσίλογο Ξενοφώντα Γιοσμά) γράφει ένα πύρινο άρθρο υπέρ της βενιζελικής παράταξης. Το άρθρο τιτλοφορείται «Διαδήλωσις εν Κατερίνη» (εφ. Μακεδονία, 25.10.1920, σ. 1.) και εντάσσεται στην ενότητα των ρεπορτάζ «Ο φιλελευθερισμός ανά την Μακεδονίαν» (ο διευθυντής της Μακεδονίας υπήρξε στενός φίλος και οπαδός του Βενιζέλου αν και αργότερα με σαφώς αντισημιτικές θέσεις πολέμησε το εβραϊκό στοιχείο της Θεσσαλονίκης και κάλυπτε τεχνηέντως τις σχετικές βίαιες πράξεις εναντίον της εβραϊκής μειονότητας).
Εντύπωση πάντως προκαλεί για τον σημερινό αναγνώστη η φιλική αντίδραση και ο ενθουσιασμός των Κατερινιωτών απέναντι στην άφιξη στην πόλη μας του υποψήφιου βουλευτή των Φιλελευθέρων, του Αλή Βεχήπ Μπέη: «Οι Μουσουλμάνοι της Κατερίνης, συναδελφωμένοι μετά των Χριστιανών, διέρχονται τας οδούς εν εξάλλω ενθουσιασμώ, ζητωκραυγάζοντες υπέρ του φιλελευθέρου κόμματος, των αντιδραστικών εξαφανισθέντων τελείως προ της θυελλώδους και πομπώδους εξεγέρσεως του λαού της Κατερίνης, ο οποίος είναι φιλελεύθερος απ΄ άκρου εις άκρον. Η διαδήλωσις, αρχίσασα από 3ης απογευματινής, εξακολουθεί διατρέχουσα την πόλιν όλην».
Ξενοφών Γιοσμάς: από τον βενιζελισμό και την υπεράσπιση των προσφύγων στον εθνικοσοσιαλισμό και στη συνεργασία με τους Γερμανούς κατακτητές.
Ο Γιοσμάς ήταν συνομίληκος του επίσης πρόσφυγα διανοούμενου και δημοσιογράφου Σάββα Κανταρτζή (γεννήθηκε το 1900). Στην Κατερίνη, γράφει ο ιστορικός Βλάσης Βλασίδης, τον Ιανουάριο του 1929, «οι Ξενοφών Γιοσμάς (ανταποκριτής εφημερίδας της Θεσσαλονίκης) και Κυριάκος Ζορμπάς, πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, εξέδωσαν την εβδομαδιαία εφημερίδα Ολύμπια Νέα. Με την εφημερίδα συνεργάστηκε και ο δημοσιογράφος Σάββας Κανταρτζής. Επρόκειτο για πολιτική εφημερίδα που ασχολούνταν με τα πολιτικά, τα αγροτικά ζητήματα και την εγκατάσταση των προσφύγων στην Πιερία. Συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι το καλοκαίρι του ίδιου έτους».
Για την κατοχική περίοδο γνωρίζουμε πως η Κατερίνη είναι για τους ναζί πηγή πληροφοριών και το κέντρο γύρω από την εγκληματική δράση των δυνάμεων κατοχής. Στην πόλη δραστηριοποιείται ο B. Locher, υπεύθυνος για την εκτέλεση των 13 ελλήνων πολιτών στον Τρίλοφο (17 Ιουλίου 1943).
Την ίδια εποχή, ιδρύεται η «Εθνική Αντικομμουνιστική Οργάνωση Κατερίνης, Πιερίων και Ολύμπου», μία ακόμη οργάνωση που κινούνταν στο ίδιο μήκος κύματος με τον ΕΕΣ (Εθνικό Ελληνικό Στρατό) και στην οποία έδρασε ο γνωστός εθνικοσοσιαλιστής και συνεργάτης του Πούλου Ξενοφών Γιοσμάς. Τα μέλη της ΕΑΟ εν συνεχεία συσπειρώθηκαν γύρω από τον Κυριάκο Παπαδόπουλο (Κισά-Μπατζάκ), έναν από τους ηγέτες του ΕΕΣ.
Ο Ξενοφών Γιοσμάς, γνωστός ήδη από τη συνεργασία του με τις γερμανικές αρχές κατά τη διάρκεια της κατοχής,ίδρυσε το 1960, σύμφωνα με τον ιστορικό Στράτο Δορδανά, «το Σύνδεσμο Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος, στοχεύοντας να προσφέρει ‘στη διατήρηση των ιδεωδών του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού’. Η εμπλοκή του στην υπόθεση της δολοφονίας του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη το 1963 δεν αποτελούσε επομένως για τον Γιοσμά την αρχή, αλλά την κορύφωση μιας προσωπικής πορείας, γεμάτης από αγώνες κατά του κομουνισμού».
