του Αντώνη Κάλφα

 Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας πολιτικής για τον πολιτισμό είναι και αναντικατάστατος και αναγκαίος. Η τοπική αυτοδιοίκηση, ο Δήμος, οφείλει— ιδίως σε εποχές οικονομικής κρίσης και πλήγματος των ασθενέστερων τάξεων όπως η σημερινή— να δημιουργεί και να υποστηρίζει τις απαραίτητες υποδομές ενός ευρύτατου δικτύου λειτουργίας και παραγωγής στοιχείων πολιτισμού, που περιλαμβάνει σχολεία πάσης φύσεως, βιβλιοθήκες, μουσεία, θεατρικούς-συναυλιακούς χώρους, αρχεία,  χώρους κινηματογράφου, αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ. Οφείλει να διασφαλίσει ένα οργανωμένο πλαίσιο μέσα από το οποίο τόσο οι καθιερωμένες μορφές τέχνης, όσο και οι πειραματικές, αλλά και οι ερασιτεχνικές, θα μπορέσουν να αναπτυχθούν ελεύθερα. Όλα αυτά βεβαίως ισχύουν με την προϋπόθεση ότι αποτελούν πίστη και βαθιά πεποίθηση των διοικούντων.

Παράλληλα, οι Πολιτιστικοί Οργανισµοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης -υπενθυµίζουµε-  διατηρούν το πλεονέκτηµα της εγγύτητας και της αποτελεσµατικότητας λόγω της σχέσης τους µε την καθηµερινή ζωή της τοπικής κοινωνίας, αλλά υστερούν, ειδικά στην Κατερίνη,  τόσο σε στελέχωση εξειδικευµένου και πολυσυλλεκτικού προσωπικού όσο και σε εµπειρία στρατηγικού σχεδιασµού, που απαιτεί συνεργασίες, µακροσκοπική στόχευση και συνεχή αναπροσαρµογή.

Διότι στο πεδίο των διακηρύξεων γενικώς όλοι συμφωνούμε: Ένα μικρό παράδειγμα αποτελούν τα όσα γράφονταν στις προηγούμενες  εκλογές στο προεκλογικό φυλλάδιο του συνδυασμού Χιονίδη. Έλεγε λοιπόν εκεί το πρόγραμμα για τον πολιτισμό υπό τον φιλόδοξο τίτλο «Οι δεσμεύσεις μας»: «1. Εξοπλισμός και άμεση λειτουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης με την παράλληλη ανασυγκρότηση της σε 4 άξονες: α).   Ενίσχυση της δομής και λειτουργίας της με την πρόσληψη   καταρτισμένου  εξειδικευμένου προσωπικού και ηλεκτρονικές εφαρμογές. β) Πολιτικές προώθησης της ανάγνωσης βιβλίων και ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και προγραμ­μάτων γ) Εδραίωση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης ως σημαντικό πάροχο πληροφοριών και κόμβο στην διάχυση των νέων τεχνολογιών στην Κατερίνη. δ). Δημιουργία περιβάλλοντος που θα ευνοεί την μετάδοση της γνώσης και πληροφορίας, την ανταλλαγή ιδεών και την ψυχαγωγία προς όφελος όλων των ηλικιών των δημοτών μας. ε). Ίδρυση Παιδικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης 2. Η Κατερίνη γίνεται πιλοτική περιοχή μάθησης με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δημιουργούμε ενιαίο φορέα για όλη την Πιερία, στον οποίο θα υπάρχουν στερεές και μακροχρόνιες εταιρικές σχέσεις ανάμεσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τον ιδιωτικό τομέα (τοπικές επιχειρήσεις), τον τομέα του εθελο­ντισμού (φορείς, σύλλογοι) και όλο το φάσμα των δομών που παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση. Στόχος η δημιουργία και αξιοποίη­ση νέων μόνιμων θέσεων εργασίας μέσα από την καινοτομία και την συνεργατικότητα. 3. Ίδρυση 3 μουσείων: 1. Αρχαιολογικό Μουσείο, με ευρήμα­τα από τις ανασκαφές όλης της Πιερίας. 2. Μουσείο Καπνού. 3. Λαογραφικό Μουσείο σε συνεργασία  με πολιτιστικούς συλλόγους. 4. Κατασκευή του Πολιτιστικού Κέντρου, με ένταξη του έργου σε προγράμματα χρηματοδότησης. 5. Ενίσχυση των τοπικών καλλιτεχνών και καλλιτεχνικών σχημάτων, προβολή και προώθηση τους μέσω άλλων δήμων ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό 6. Στήριξη της Κινηματογραφικής Λέσχης Κατερίνης, επανέναρξη και ριζική αναβάθμιση του Δημοτικού Κινηματο­γράφου. 7. Δημιουργία τμήματος Ιστορικών Αρχείων του Δήμου Κατερίνης για τη διάσωση των γραπτών ιστορικών τεκμηρίων της πόλης ζωής των πολιτών (προσφυγικοί καταυλι­σμοί, εκδηλώσεις κ.α.). 8. Αναπαλαίωση παλιών κατοικιών σε κάθε περιοχή της Κατερίνης. Σκοπός μας η δημιουργία πολιτιστικής ταυτότητας των προσφύγων κάθε συνοικίας και μετατρο­πή τους σε χώρους πολιτισμού. 9. Δημιουργία Δημοτικής Πινακοθήκης. 10. Δημιουργία Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού.»

Από αυτά υλοποιήθηκαν μόνον η ένταξη του Μεγάρου Θεάτρου και Πολιτισμού στο ΕΣΠΑ (μένει να δούμε τι θα απογίνει μετά την παύση των εργασιών και τα προβλήματα που με ευθύνη του Δήμου ανέκυψαν) και η αναπαλαίωση του κτηρίου Τσαλόπουλου: εγκαινιάσθηκε το 2009 (!), περιμένουμε να δούμε πότε θα παραδοθεί στο κοινό. Τα περισσότερα φυσικά δεν έγιναν—καθώς ξεφύλλιζα το πρόγραμμα έμαθα και για την πρόθεση δημιουργίας Μουσείου Καπνού!

Τι μπορούμε να κάνουμε, πέρα από ευχολόγια; Πιστεύω μας πρέπει να είναι πως ο πολιτισμός ευαισθητοποιεί και θωρακίζει τον άνθρωπο  απέναντι στην αδυσώπητη και βάρβαρη πολλές φορές καθημερινότητα καθώς  ψυχαγωγεί με την απόλυτη έννοια της αγωγής της ψυχής. Εμπνέει, δίνει δύναμη, κυρίως σε εκείνους οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα για λόγους κοινωνικούς, οικονομικούς ή πολιτιστικούς. Και για να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται η πρόθεση, η πολιτική βούληση ώστε να παλέψουμε για τα ζητήματα αυτά. Και πάνω απ’  όλα χρειαζόμαστε υποδομές. Οι υποδομές αποτελούν βασικό στοιχείο για την υλοποίηση της πολιτιστικής πολιτικής μας. Γι’  αυτό απαιτείται βελτίωση των υπαρχόντων θεσμών και προσπάθεια για εύρεση και δημιουργία νέων. Γι αυτό λοιπόν τα μεγάλα έργα, οι μεγάλοι μας στόχοι,  για τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να είναι:

• η γενναία χρηματοδότηση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης (τουλάχιστον 3 βιβλιοθηκονόμοι αντί μίας τώρα, ενόψει και των αλλαγών που θα μετατρέψουν την Κατερίνη σε πόλη 85.000 ανθρώπων) και η δημιουργία παραρτημάτων στους νέους χώρους των παλαιότερων δήμων (Παραλία, Μηλιά κλπ)
• η απόκτηση Δημοτικού Θεάτρου πάγιο αίτημα των προοδευτικών ανθρώπων της πόλης ήδη από τη δεκαετία του 1960 με παράλληλη αξιοποίηση των δυναμικών πολιτιστικών στελεχών της πόλης σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα, την οργάνωση και τους εμψυχωτές του.
• η στήριξη των υποδομών σε συνοικιακό επίπεδο, η δημιουργία χώρων οι οποίοι να μπορούν να αξιοποιηθούν από τους μαζικούς φορείς. Η υλοποίηση αυτού του στόχου μάς ενδιαφέρει άμεσα καθώς θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη συμμετοχή στα κοινά.
•  Η καλύτερη οργάνωση, χρηματοδότηση και αξιοποίηση του Δημοτικού Κινηματογράφου σε συνεργασία με την δραστήρια εδώ και 40 χρόνια Κινηματογραφική Λέσχη Κατερίνης  (προβολές, αφιερώματα σε σκηνοθέτες και εθνικές σχολές, συζητήσεις, συνέδρια, εκδηλώσεις)
• Κέντρο Ιστορίας Δήμου Κατερίνης. Σκοποί του: Η ανάδειξη της φυσιογνωμία της πόλης μας μέσα από όλη την ιστορική της διαδρομή με τη  συγκέντρωση, καταγραφή,  επεξεργασία και παρουσίαση του ιστορικού  υλικού (εκδόσεις, εκθέσεις, παρουσιάσεις κ.λπ.).

Επίσης με  εκδηλώσεις, ώστε να τονωθεί η ιστορική μνήμη και να γίνει σεβαστή η ιστορία της πόλης. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν φωτογραφίες, εφημερίδες, παλιά βιβλία, έγγραφα, ντοκουμέντα, προφορικές μαρτυρίες, ενδύματα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης από τους τόπους προέλευσης των κατερινιωτών (Πόντος, Μικρά Ασία, Θράκη, Καταφύγι, Λιβάδι κλπ).

[Το ότι τα παραπάνω γράφτηκαν το 2013 και δημοσιεύτηκαν με τον ίδιο τίτλο στην ωραία πλην βραχύβια εφημερίδα «Αντίλογος της Πιερίας» (24.1.2014) αποδεικνύουν δυστυχώς την αναγκαιότητα άμεσων παρεμβάσεων (δημοτικών ομάδων, συλλογικοτήτων και ατόμων) γύρω από όσα περιγράφονται].